İslam Dinine Göre Uygun Olan Katılım Bankası Nedir?
Liberalleşmenin İslam ülkelerini de ektisi altına almasıyla dünya İslami para fonlarıyla tanıştı. İslami fonların hızlı bir şekilde para piyasasına girmesiyle dünya yeni bir kavram olan katılım bankası kavramını öğrendi. Katılım bankası dünyanın %23’ü Müslüman olduğu için ve katılım bankasının da faiz esasına dayalı çalışmadığı için hızlı bir yayılım gösterdi. Hal böyleyken nüfusunun %98’i Müslüman olan Türkiye’de katılım bankalarının çoğalması fazla zaman almadı.
Katılım bankacılığı faizsiz çalışma prensibine dayanan ve bu prensibe uyan tüm bankacılık faaliyetlerini yapan, kar zarar esasına dayandırılan kar payı ile fon toplayan ve ticaret gibi alanlarda fon kullandıran bir bankacılık türüdür.
Katılım bankacılığının faizsiz çalışması sebebiyle muhafazakâr kesime hitap eden ve genel olarak liberal muhafazakârların fonları ile çalışan ve liberal muhafazakârları fonlayan bir bankacılık sektörüdür.
Katılım Bankacılığı Nasıl Çalışır?
Katılım bankacılığı kar ve zarara ortak olmak üzere kişilerden kar payı adı altında para alarak fon ihtiyacını karşılıyor. Yani bir nevi tasarruf sahiplerini verdikleri para kadar banka işlemlerine ortak ediyor. Kar payı ile elde ettiği fonları ticaret ve sanayide değerlendirerek ya da döviz alım satımı yaparak kar elde ediyor. Elde ettiği karı ise kar payı ile bankaya fon sağlayanlar arasında sağladıkları fon oranında dağıtıyor. Elde edilen karın %80’ni kar payı olarak dağıtılırken %20’sini kurum payı olarak bankada kalıyor.
Katılım bankasının fonlama modeli olan katılım payı kar zarar ortaklığıdır. Yani katılım payı adı altında katılım bankasına mevduat verenler kesinlikle kar elde edecek diye bir şey yoktur. Mevduat sahibi zararda edebilir. Fakat mevduat sahibinin zarar etmesi katılım bankacılığında pek rastlanan bir durum değildir.
Türkiye’deki Katılım Bankaları
Türkiye’de katılım bankacılığı hizmeti veren 5 banka bulunuyor. Bu bankalar Albaraka Türk, Kuveyt Türk, Asya Katılım, Türkiye Finans, Ziraat Katılım Bankası’dır.