Türkiye ’deki tasarrufların artırılması için Bireysel emeklilik Sistemi ’nde (BES) katılımcı sayısını artırmayı hedefleyen hükümet, getirmeyi planladığı “otomatik BES sistemi”nde son aşamaya geldi. sigorta şirketleriyle paylaşılan son taslağa göre, otomatik katılım sadece işe yeni girenleri kapsayacak. Burada da ilgili işletmenin çalışan sayısına bakılacak. Zorunlu BES ’te yükü çalışan üstlenecek, işveren payı olmayacak. Sigorta sektörünün önde gelen isimleri, yurt dışı örneklere bakıldığında işveren payının geçerli olduğunu, bunun da sistemi büyüttüğünü ifade ederken, Türkiye ’deki çalışmada bu uygumanın geçerli olmaması halinde, sistemden hızlı çıkışlar olabileceği konusuna dikkat çekti.
YÜZDE 80’E VARAN ÇIKIŞLAR OLABİLİR
Sistemin 50 kişinin üzerinde çalışana sahip işletmeleri kapsadığı düşünüldüğünde, yılda ortalama 650 bin kişilik yeni katılımcı girişi hesaplandığını belirten sigortacılar, primin sadece işçinin maaşından kesildiği senaryoda sistemden ilk yılında yüzde 80 ’e varan çıkışların yaşanacağını hesaplıyor. Bunun da istenilen tasarruf seviyesine ulaşmada etkili bir adım olmayacağı belirtiliyor. Şu anda BES ’te 6.2 milyonu aşkın katılımcı bulunurken, tasarrufların toplamı da 46.5 milyar liraya yaklaşıyor.
Bireyselde yeni dönemle ilgili değişikler arasında şu noktalar öne çıkıyor:
45 YAŞ ALTI ZORUNLU
– Türkiye genelinde 50 kişinin üzerinde çalışanı bulunan işletmeler, yeni işe alım yaptıklarında otomatik olarak çalışanını BES ’e dahil edecek.
– Otomatik katılımda yaş sınırı olacak. İlk etapta 45 yaşın altındaki yeni çalışanlar için otomatik BES uygulaması geçerli olacak. Önümüzdeki yıllarda bu yaş kademeli olarak yukarı doğru çekilebilecek.
– Sistem tüm çalışanları değil, sadece yeni çalışanları kapsayacak. Mevcut çalışanın işten ayrılıp başka bir işe girmesi durumunda, yeni girdiği işletme 50 kişinin üzerinde çalışana sahip ise BES ’e başvurulacak.
– Bununla birlikte kıdem tazminatı sisteminde yapılacak yeni değişiklikler sonrasında tüm çalışanların birleştirilerek BES ’e dahil edilmesi söz konusu olacak.
PENCERE SİSTEMİ
– İşletmenin çalışan sayısı ve yaş sınırının tutması halinde otamatik BES ’e giriş “zorunlu” olacak. İşveren veya çalışan “sisteme girmek istemiyorum” diyemeyecek.
– Otomatik BES ’e katılan bir kişinin 6 ay boyunca hiç çıkış hakkı olmayacak.
– Sistemden çıkmak isteyenler ilk işe giriş tarihinden ancak 6 ay sonra çıkmak isteyebilecek ama bu durumda da hemen sistemden çıkamayacak.
– Getirilecek olan Pencere Sistemi ile 2 aylık cayma hakkı süresi hayatımıza girecek. Böylece 6 ay sonra çıkmak isteyenler, bunun üzerine eklenecek 2 ayın ardından, yani 8 ay sonrasında sistemden çıkabilecek.
AYDA 50 TL KESİLECEK
– Otamatik BES ’e katılımda işveren payı olmayacak. Prim tutarı çalışanın maaşından kesilecek. – Aylık prim tutarının kişi başına aylık 50 liranın altında olmaması planlanıyor. Bunun tamamını da çalışan ödeyecek. – Otamatik BES için kesilen paralar standart fonlarda, yani sadece risksiz yatırım araçlarında değerlendirilebilecek.
